Jeanne Dielman, 23 quai du Commerce, 1080 Bruxelles

Yönetmen: Chantal Akerman 
Senaryo: Chantal Akerman 
Oyuncular: Delphine Seyrig, Jan Decorte, Henri Storck 
 
Belçika / 1975 / Fransızca / 200 dk. / Renkli / Türkçe Altyazılı 
 
Sight & Sound’un on yılda bir düzenlenen Tüm Zamanların En İyi Filmleri Anketi’nin 2022 birincisi, Chantal Akerman’ın 25 yaşında çektiği bu başyapıt olmuştu. Anketin tarihinde birinciliği ilk defa bir kadın yönetmenin alması, sektördeki erkek tekelinin eskisi kadar boğucu olmamasına yorulabilir.  
Jeanne Dielman, 23 quai du Commerce, 1080 Bruxelles genç oğlu Sylvain’le birlikte yaşayan ve ev işlerini ritüel derecesinde titizlikle yapan Jeanne’ın hayatının üç gününü anlatır. “Filmin önemini filmi çektikten ancak aylar sonra anladım” diyor Chantal Akerman, “Başlarda bir kadının hayatındaki üç günü anlattığımı sanıyordum yalnızca. Neden sonra anladım ki oyalanmakla, ıstırapla ilgili bir film: esas meseleyi, var oluş meselesini düşünmemek için yapılan şeyler.”  
 
Yönetmen, orta sınıf ve orta yaşlı ev kadını rolünü çarpıcı güzellikteki film yıldızı Delphine Seyrig’e vererek seyirciye ters köşe yapar. Akerman, tercihinin amacının bu görünmez “rol”ü görünür kılmak olduğunu söylese de Seyrig mavi mutfak önlüğü içinde “her kadın” olmayı ustalıkla başarır. Film, her kadının ev içindeki hareketlerine, jestlerine, normalde değersizleştirilen edimlerine sinemasal bir varlık kazandırır, onlara sinemasal bir hayat üfler.  
 
Dahası Jeanne, yönetmenin yakından tanıdığı bir kadındır. Holokost acısını yaşayan bir aileden gelen Akerman, dedesinin evinde her gündelik faaliyetin, endişeyi defeden ve bir tür huzur sağlayan bir disiplinle yapıldığını; annesinin de ev işlerini benzer şekilde sabit bir ritimle yaptığını aktarır. Bu biyografik unsur, Jeanne’ın her hareketinin tarih ve bellekle yüklü olduğu anlamına geliyor. 1976 tarihli bir röportajda Chantal Akerman, annesinin filme dair şu yorumunu aktarır: “Chantal, patates sahnesinde her şey var.” Sahiden de “patates sahnesi” sinemayı yeniden tanımlayan sahne olmuştur.  
 
Film, sinemanın daha önce hiç göstermediği, zaman-dışı-zamanı, deyim yerindeyse “ölü zaman”ı (temps mort) perdeye taşır. Jeanne, hayatındaki boşlukla yüzleşmemek için zamanı titizlikle doldurur, gündelik hayatını saplantılı bir şekilde düzenleyerek zihnindeki kargaşayı dengelenmeye çalışır, pamuk ipliğine bağlı bir denge... Jeanne Dielman zamanın nasıl geçtiğini anlamadığımız o filmlerden biri değil, aksine sıradan bir kadının ev işleri yaparken geçirdiği zaman akışının içine çekiyor seyirciyi. Mekân ise kapalı, hatta mühürlüdür. “Her kadın”ın aklında ve ruhunda kopan fırtınalar burada patlak verir, içerideki kaos dışarıya, bu mühürlü alanların sınırları içinde sızar. 
 
Chantal Akerman, film ekibinin çoğu kadınlardan oluşan Jeanne Dielman ile sinemadaki eril bakışta hatırı sayılır bir gedik açmışsa da filmlerinin kategorize edilerek feminizme sıkıştırılmasına itiraz etmiştir. Yine de Jeanne Dielman’ı ancak bir kadının çekebileceğini söylemek yanlış olmaz. 

●Sinematek/Sinema Evi biletleri mobilet.com internet adresinden ve Mobilet uygulamasından satın alınabilir.  
 
●Sinematek/Sinema Evi’nin gişesi yoktur.  
 
●Yerlerimiz numarasız olduğundan filmlere vaktinde gelmeniz rica olunur. Film başladıktan sonra salona seyirci alınmaz.  
 
●Çalışma Gün ve Saatleri: Hafta içi 10.00-20.00 | Hafta sonu 12.00-18.30 Pazartesi günleri kapalı.  
 
●Sinematek/Sinema Evi programındaki filmlerin bilet ücreti: Tam 40 TL ve 50 TL’dir. Öğrenciler, 65 yaş üstü vatandaşlar, gazi ve engelliler; paso/kart/kimlik göstererek, gösterimleri %50 indirimli izleyebilirler.  
 
●Etkinliğin iptal edilmesi haricinde, satılan biletler, satış işlemi sonrasında hiçbir şekilde iptal edilmez ve ücret iadesi yapılmaz.  
 
●İşbirlikleri kapsamında ortak gerçekleştirilen etkinliklerin farklı kanallardan satışa sunulan bilet ücretlerinden Kadıköy Belediyesi Sinematek/Sinema Evi sorumlu değildir.  
 
●Kapalı alanlarda sigara içilmez.  
 
●Sinema salonuna su haricinde yiyecek ve içecek sokmak yasaktır.  
 
●Film gösterimleri esnasında telefonların sesinin kapatılmasını, cep telefonu kullanılmamasını, fotoğraf çekilmemesini, filmin video kaydının alınmamasını önemle hatırlatırız.  
 
●Filmlerimizde, programda aksi belirtilmedikçe ara yoktur.  
 
●Filmlerimiz orijinal dilinde, Türkçe altyazı ile gösterilir. Diğer altyazı seçenekleri mevcut ise programda belirtilir.  
 
●Sinematek/Sinema Evi programda değişiklik yapma hakkına sahiptir, program değişikliğiyle ilgili duyurular Sinematek/Sinema Evi sosyal medya hesaplarından yapılır.  
 
●Sinematek/Sinema Evi sosyal medya hesapları:  
●instagram.com/sinemateksinemaevi  
●facebook.com/sinemateksinemaevi  
●twitter.com/sinematekadikoy  
 
●7163 sayılı Kanun'un 7. maddesi gereğince sınıflandırılmamış filmler +18 kabul edildiğinden film gösterimlerine, programda aksi belirtilmedikçe 18 yaş altı sinemaseverlerimiz katılamaz.